Opieka nad osobą niepełnosprawną wymaga nie tylko wsparcia specjalisty, ale i rodziny, która będzie wspomagać ją w codziennym funkcjonowaniu. Dlaczego rola opiekuna w rehabilitacji chorego jest tak ważna? Jak powinna wyglądać?
Rehabilitacja lecznicza w ramach NFZ
Każdy, kto wymaga rehabilitacji lub zabiegów fizjoterapeutycznych może skorzystać z pakietu świadczeń rehabilitacji leczniczej oferowanej w ramach NFZ. Wystarczy, że otrzyma skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, czyli udzielającego świadczeń w ramach umowy z NFZ. Rehabilitacja lub fizjoterapia mogą odbywać się w warunkach ambulatoryjnych lub w warunkach domowych, jeśli pacjent nie porusza się samodzielnie. Ważne, aby lekarz zawarł tę informację w wystawianym skierowaniu. W ramach NFZ pacjent może skorzystać także z rehabilitacji leczniczej w ośrodku lub oddziale dziennym oraz w warunkach stacjonarnych. Wybór formy zależy od stanu chorego i jego możliwości.
Jednak pakiet finansowany przez NFZ to za mało dla pacjenta, który wymaga codziennej rehabilitacji, dlatego aby leczenie było skuteczne, konieczne jest zaangażowanie opiekuna. Jak dokładnie wygląda jego rola?
Rola opiekuna w rehabilitacji
Jest nieoceniona. To głównie na jego barkach leży odpowiedzialność za bezpieczeństwo i komfort pacjenta. Jeśli opiekunem staje się członek rodziny, musi nagle odnaleźć się w nowej rzeczywistości, a jego życie zmienia się diametralnie. W krótkim czasie nabywa wiedzę na temat stanu zdrowia pacjenta i umiejętności, które pomogą im w codziennym funkcjonowaniu. Dowiaduje się nie tylko, jak pielęgnować chorego czy pomagać mu w czynnościach higienicznych. Uczy się podstaw: jak go karmić i rozpoznawać potrzeby. Opieka nad osobą niepełnosprawną to także czynny udział w jego rehabilitacji.
Opiekun może być zaangażowany w proces rehabilitacyjny podopiecznego, a nawet powinien. – mówi Wojciech Doborzyński, fizjoterapeuta pracujący z pacjentami leżącymi w domu. – Pakiet rehabilitacji leczniczej z NFZ wynosi jedynie 80 dni w roku kalendarzowym. To kropla w morzu potrzeb osoby unieruchomionej, dlatego większość wizyt jest finansowana prywatnie. Za każdym razem, gdy udaję się na rehabilitację do pacjenta leżącego w domu, podczas wizyt szkolę również jego rodzinę lub opiekuna w zakresie pionizacji, przenoszenia, pomocy w czynnościach higienicznych. Każdy, po wcześniejszym instruktażu, jest w stanie wykonać z chorym prosty trening, posadzić osobę leżącą, pomóc przy przesiadaniu się w bezpieczny dla pacjenta i dla siebie sposób. Praca rodziny/opiekunów musi być kontynuacją procesu usprawniania kierowanego przez fizjoterapeutę. Rola rodziny nie powinna ograniczać się tylko do udzielania pomocy choremu. Całkowite wyręczanie podopiecznego podczas codziennych czynności tj. zmianach pozycji w łóżku, ubieraniu się, jedzeniu itd. hamuje uzyskiwanie postępów w procesie rehabilitacji. Jeżeli jakaś czynność jest możliwa do wykonania, nawet tylko w części przez samego pacjenta, powinna być za każdym razem egzekwowana przez opiekunów. Chodzi o maksymalne wykorzystanie dostępnego na dany moment potencjału ruchowego pacjenta poprzez dawkowanie pomocy z umiarem na zasadzie wspomagania w wykonywaniu określonego zadania, a nie jego całkowitego wyręczania. Tego typu „twarde” podejście przekłada się w znaczący sposób na postępy w rehabilitacji w porównaniu do pomocy udzielanej w nadmiernej ilości.
Zobacz ten artykuł: Opieka nad osobą leżącą w domu: 5 przydatnych sprzętów i wyrobów medycznych
Opieka nad osobą niepełnosprawną a zdrowie opiekuna
Temat opieki nad osobą trwale unieruchomioną potrafi wzbudzać obawy wśród opiekunów ze względu na konsekwencje, jakie niesie za sobą zajmowanie się chorym. Członek rodziny będący opiekunem jest szczególnie narażony na stres. Wspiera pacjenta nie tylko fizycznie, ale i psychicznie – dla niektórych osób opieka nad osobą niepełnosprawną może okazać się sporym wyzwaniem. Musi sobie radzić z lękiem, żalem, frustracją, przeciążeniem, poczuciem bezsilności oraz utraty dawnego życia. To już krok do zaburzeń depresyjnych. Jeśli opiekun czuje spadek nastroju i traci motywację, to jest odpowiedni moment na wizytę u psychologa.
Oprócz problemów natury mentalnej dochodzą także dolegliwości fizyczne takie jak problemy z kręgosłupem. Dźwiganie leżącego jest trudnym zadaniem i często doprowadza do sytuacji, w której opiekun sam wymaga pomocy fizjoterapeuty. Jednak rynek oferuje nowoczesne rozwiązania ułatwiające opiekę nad osobą niepełnosprawną bez uszczerbku na zdrowiu opiekuna.
Podnośniki jezdne i sufitowe odciążają kręgosłup, znacząco usprawniają przenoszenie chorego i ułatwiają wykonywanie czynności pielęgnacyjnych. Służą nie tylko do pionizacji i przenoszenia pacjenta, ale także do rehabilitacji chodu, czego przykładem jest podnośnik sufitowy Luna. Dzięki swoim kompaktowym rozmiarom coraz częściej są obecne nie tylko w ośrodkach opieki czy placówkach medycznych, ale także w prywatnych domach.
Specjalistyczny sprzęt jest na wyciągnięcie ręki, a każdy może złożyć wniosek o dofinansowanie na ich zakup. Więcej na ten temat znajdziesz w tym artykule: Jak zdobyć dofinansowanie do sprzętu rehabilitacyjnego i wyrobów medycznych?.
Źródła:
