Opieka wytchnieniowa to specjalny program wsparcia stworzony z myślą o opiekunach osób niesamodzielnych, niepełnosprawnych lub starszych, z ograniczoną mobilnością. Program ten realizowany jest od kilku lat przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Takie rozwiązanie pozwala rodzinie odetchnąć na pewien czas od trudu związanego z codzienną opieką nad osobą wymagającą stałej pielęgnacji. W dzisiejszym artykule przedstawimy najważniejsze informacje na temat opieki wytchnieniowej, które powinien znać każdy opiekun, mianowicie:
- jaki jest główny cel programu;
- jak skorzystać z programu;
- jakie są formy realizacji Programu;
- korzyści płynące z opieki wytchnieniowej.
Główny cel Programu
Głównym celem Programu jest wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem traktowanym na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.
Pomoc polega na tym, że na czas nieobecności opiekuna osoba niepełnosprawna zostaje pod opieką innej osoby. To pozwala opiekunowi na chwilę oddechu i czas wolny dla siebie. Usługa opieki wytchnieniowej może służyć również okresowemu zabezpieczeniu potrzeb osoby niepełnosprawnej w sytuacji nagłej. To taka sytuacja, gdy opiekun z nagłego powodu nie może wykonywać swoich obowiązków.
Jak skorzystać z opieki wytchnieniowej?
Aby skorzystać ze wsparcia, należy złożyć stosowny wniosek do organu jednostki samorządu terytorialnego. Uczestnik Programu, któremu przyznano pomoc w postaci usługi opieki wytchnieniowej, nie ponosi odpłatności za tę usługę. Warto również zaznaczyć, że podczas urlopu wytchnieniowego opiekunowi nadal będą przysługiwać wszystkie świadczenia opiekuńcze, do których ma przyznane prawa.
Wiele ośrodków oferuje możliwość korzystania z usług przez kilka dni lub nawet tygodni w miesiącu. W celu rzetelnej kwalifikacji uczestników Programu został wprowadzony pomiar ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu oraz zakresu niezbędnego wsparcia. Ocena ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu oraz zakres niezbędnego wsparcia jest dokonywana na podstawie danych zawartych w Karcie pomiaru niezależności funkcjonalnej wg zmodyfikowanych kryteriów oceny – Skali FIM. Taką kartę wypełnia lekarz rodzinny/lekarz rehabilitacji medycznej/ fizjoterapeuta/pielęgniarka. Jeśli wynik takiego badania wyniesie od 18 do 75 punktów (wg zmodyfikowanej punktacji), wówczas usługa opieki wytchnieniowej w pierwszej kolejności powinna trafić do członka rodziny lub opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę nad taką osobą niepełnosprawną.
Limit godzin usług opieki wytchnieniowej finansowanych ze środków Funduszu przypadających na jedną osobę niepełnosprawną
Limit godzin usług opieki wytchnieniowej finansowanych ze środków Funduszu przypadających na jedną osobę niepełnosprawną w danym roku kalendarzowym wynosi nie więcej niż:
- 240 godzin dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu dziennego;
- 14 dni dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego.
Jakie mamy formy realizacji programu opieki wytchnieniowej?
Usługi opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego, mogą być świadczone w godzinach od 6.00 do 22.00 a maksymalna długość świadczenia wynosi 12 godzin dla jednej osoby niepełnosprawnej. Natomiast usługi opieki wytchieniowej w ramach pobytu całodobowego, wynoszą co najmniej 12 godzin nieprzerwanego świadczenia usługi i obejmują nocleg osoby z niepełnosprawnością, w godzinach co najmniej 22.00-6.00, a jedna doba w ramach pobytu całodobowego nie przekracza 24 godzin nieprzerwanego świadczenia usługi.
Pierwsza forma to świadczenie usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego. Ma miejsce w:
- miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej,
- ośrodku wsparcia,
- innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię gminy/powiatu,
- domu pomocy społecznej.
Druga forma to świadczenie usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu całodobowego i ma miejsce w:
- ośrodku wsparcia,
- ośrodku/placówce wpisanej do rejestru właściwego wojewody zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,
- innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię gminy/powiatu,
- domu pomocy społecznej.
Korzyści płynące z programu opieki wytchnieniowej
Pamiętajmy, że program ten jest skierowany do wszystkich opiekunów osób z ograniczoną mobilnością – rodziców, małżonków, dzieci czy przyjaciół. Wszyscy opiekunowie potrzebują czasu dla siebie, aby móc efektywnie kontynuować swoją misję. Niezależnie od tego, czy są to osoby starsze, dorosłe czy dzieci z niepełnosprawnościami fizycznymi czy umysłowymi. Opieka wytchnieniowa to szansa dla opiekunów na chwilę oddechu i możliwość czerpania satysfakcji z życia poza rolą opiekuna. To także okazja dla osób pod opieką na interakcje z innymi, zdobywanie nowych doświadczeń i odkrywanie radości życia pomimo ograniczeń.
W efekcie, program ten jest inwestycją w dobrostan zarówno opiekunów, jak i osób będących pod ich opieką, pomagając im utrzymać równowagę między obowiązkami opiekuńczymi a życiem osobistym.
Podstawa prawna:
https://www.gov.pl/web/uw-opolski/opieka-wytchnieniowa—edycja-2023
https://pl.freepik.com/darmowe-wektory/plaska-konstrukcja-mlodych-ludzi-pomaga-starszych-ilustracji_38476962.htm#fromView=search&page=1&position=16&uuid=878680a7-0b99-4838-a77f-7950688adf35
https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/portret-emerytow-para-z-niepelnosprawnoscia-siedzi-na-kanapie-patrzac-na-kamery-starszy-mezczyzna-i-kobieta-przy-kulach-i-wozku-inwalidzkim-dla-ulatwienia-dostepu-i-mobilnosci-cieszacy-sie-wolnym-czasem_24527371.htm#from_view=detail_alsolike
