Poduszki pozycjonujące a oddychanie. Wsparcie chorego na COVID-19

Poduszki pozycjonujące są elementem skutecznej terapii pacjenta z ostrą niewydolnością oddechową. Są szczególnie pomocne, gdy chory powinien leżeć w pozycji na brzuchu. Choć o chorobie wywoływanej zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2 wiemy jeszcze stosunkowo niewiele, lekarze jednogłośnie twierdzą, że właśnie ta pozycja potrafi ratować życie i zdrowie chorych na COVID-19.

Pozycja chorego ma znaczenie

Dlaczego zalecaną pozycją chorego na COVID-19 jest ułożenie go na brzuchu? Właśnie w tej pozycji do płuc dociera więcej tlenu, a tym samym zwiększa się saturacja (poziom tlenu we krwi). Te słowa potwierdza dr Mangala Narasimhan, dyrektor regionalny intensywnej opieki w Northwell Health (właściciel 23 szpitali w Nowym Jorku) w artykule CNNN Health, twierdząc, że ułożenie pacjenta z ciężkim przebiegiem COVID-19 potrafi uratować jego życie. „Układając ich na brzuchu, otwieramy części płuc, której do tej pory nie były otwarte” – mówi dr Kathryn Hibbert, dyrektor oddziału intensywnej opieki w Massachusetss General Hospital.

W podobnym tonie wypowiadają się Parisa Ghelichkhani i Maryam Esmaeili z Uniwersytetu Medycznego w Teheranie w swoim artykule „Prone Position in Management of COVID-19 Patients; a Comentary” opublikowanym 11 kwietnia 2020 w czasopiśmie Archives of Academic Emergency Medicine.

Co więcej, już w 2013 roku ukazał się artykuł na temat leczenia pacjentów z ostrym zespołem niewydolności oddechowej (ARDS) napisany przez grupę francuskich lekarzy. Z ich badań jasno wynika, że wśród pacjentów podłączonych do respiratora i ułożonych na brzuchu (prone position) była niższa śmiertelność niż w przypadku chorych ułożonych na wznak (supine position). Artykuł znajdziesz w tutaj. Dlaczego te badania można porównać do sytuacji pacjentów chorych na COVID-19? Ponieważ właśnie ostra niewydolność oddechowa to jedna z najczęstszych przyczyn śmierci w tej grupie.

Poduszki pozycjonująca w pozycji leżącej na brzuchu

W terapii pacjenta z trudnością oddychania poduszki pozycjonujące potrafią pomóc i usprawnić jego leczenie. Przede wszystkim zmniejszają ucisk tkanek i skóry oraz ułatwiają zmianę pozycji chorego. Prawidłowe ułożenie poduszek zmniejsza nacisk na różne części ciała, zapobiega nadciśnieniu głowy oraz umożliwia odpowiednie rozmieszczenie płuc. W leczeniu ostrej niewydolności oddechowej spowodowanej COVID-19 zaleca się ułożenie następujących poduszek pozycjonujących:

• poduszka okrągła pozycjonująca głowę i kark,
• pozycjoner/klin do ułożenia tułowia,
• mała poduszka do pozycjonowania brzucha,
• klin do podnoszenia stóp,

Stosując poduszki pozycjonujące w leczeniu COVID-19, pamiętaj o ich regularnej dezynfekcji. Wirus potrafi utrzymać się na powierzchni przedmiotów nawet do kilku dni. Używając środków odkażających, zmniejszasz ryzyko zarażenia się innych pacjentów oraz personelu medycznego.

O czym należy pamiętać, układając chorego na brzuchu

Pozycja na brzuchu ułatwia nie tylko oddychanie, ale i drenaż wydzielin oskrzelowych oraz zapobiega zmianom skórnym. Jednak są pewne przeciwwskazania, o których koniecznie należy pamiętać. Na tej liście znajdują się: niekontrolowane nadciśnienie wewnątrzczaszkowe, obfite krwioplucie, niedawna sternotomia, niestabilna hemodynamika, przebyta operacja tchawicy, słaby drenaż klatki piersiowej i urazy ortopedyczne.

Układając pacjenta na brzuchu, pamiętaj o dostępie do rurki dotchawiczej i unikaj napięcia struktur nerwowo-mięśniowych. Ustaw głowę na jednym boku i zmieniaj strony co dwie godziny. Nie zawsze jest konieczna głęboka sedacja lub kuraryzacja. Choć są pomocne, szczególnie w przypadku pacjentów mających problem w utrzymaniu tej pozycji, ich zastosowanie może wydłużyć pobyt w szpitalu. Odwracając chorego, zachowaj szczególną ostrożność, aby nie doszło do powikłań.

Jeśli korzystasz z materaca zmiennociśnieniowego, nie wypuszczaj powietrza z więcej niż dwóch komór. To zagwarantuje bezpieczeństwo pacjenta ułożonego w pozycji leżącej. Łóżko ustaw w pozycji Trendelenburga, jeśli stan chorego pozwala na lepszą tolerancję trawienia oraz zmniejszenie punktów podparcia i obrzęków twarzy.

Korzystaj ze sprawdzonych rozwiązań

COVID-19 jest chorobą, którą większość chorych przechodzi bezobjawowo, jednak nie należy jej lekceważyć. W przypadku pacjentów hospitalizowanych choroba ma ostry przebieg i bywa poważnym zagrożeniem dla życia i zdrowia. Warto korzystać z najnowszych doniesień i badań wskazujących rozwiązania przynoszące ulgę podopiecznemu. Jeśli opiekujesz się chorym na COVID-19, zachęcaj go do częstego leżenia na brzuchu, wspomagając się poduszkami pozycjonującymi.

Źródła:

1. Correspondent, E.C., Senior Medical (n.d.). Why positioning Covid-19 patients on their stomachs can save lives. [online] CNN.
2. Ghelichkhani, P. and Esmaeili, M. (2020). Prone Position in Management of COVID-19 Patients; a Commentary. Archives of Academic Emergency Medicine, [online] 8(1).
3. Guérin, C., Reignier, J., Richard, J.-C., Beuret, P., Gacouin, A., Boulain, T., Mercier, E., Badet, M., Mercat, A., Baudin, O., Clavel, M., Chatellier, D., Jaber, S., Rosselli, S., Mancebo, J., Sirodot, M., Hilbert, G., Bengler, C., Richecoeur, J., Gainnier, M., Bayle, F., Bourdin, G., Leray, V., Girard, R., Baboi, L. and Ayzac, L. (2013). Prone Positioning in Severe Acute Respiratory Distress Syndrome. New England Journal of Medicine, 368(23), pp.2159–2168.