W czasie, gdy brakuje personelu medycznego każdy, kto opiekuje się osobą z niepełnosprawnością, pielęgniarka, opiekun medyczny czy opiekun domowy, powinien wiedzieć jak zadbać zarówno o siebie jak i o swojego pacjenta. Ręczny transfer pacjenta niesie bowiem ogromne ryzyko wypadków i urazów. Wynika to m.in. z nieznajomości technik transferu, z braku sprzętu ułatwiającego transfer czy przeszkód lokalowych.
Warto przypomnieć, że do grona osób z dysfunkcjami ruchu zaliczamy osoby starsze, u których problem z poruszaniem się wynika z następującego procesu starzenia się organizmu, osoby z niepełnosprawnościami, po amputacji kończyn, po urazach czaszkowo-mózgowych i po urazach rdzenia kręgowego.
Do kręgu osób z ograniczoną mobilnością nalezą także chorzy po udarach mózgu, czy też cierpiący na choroby neurodegeneracyjne – m.in. SMA, stwardnienie rozsiane.
Skutki popełnianych błędów występujące u pacjentów
Zwichnięcie stawu barkowego
Do sytuacji takiej może dojść gdy opiekun musi podciągnąć chorego do pozycji wyjściowej. Ułożenie pacjenta w łóżku w pozycji zbyt wysokiej skutkuje tym, że pacjent (zwłaszcza z deficytami samodzielności i ruchomości) często się z niego zsuwa.
Opiekun bardzo często ciągnie pacjenta pod pachy, ponieważ nie zna technik bezpiecznego przemieszczania. Często nie dysponuje sprzętem ułatwiającym zmianę pozycji chorego. Jak wspomniano wyżej takie postępowanie może skutkować uszkodzeniem stawu barkowego a nawet jego zwichnięciem .
Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest znaczne ograniczenie mobilności pacjenta, ból, obniżenie jakości życia, niechęć do wykonywania kolejnych czynności oraz narażenie na kolejne procedury medyczne w tym zabieg operacyjny oraz rehabilitacje.
Złamania patologiczne
Do takiej sytuacji dochodzi najczęściej gdy opiekun ciągnie chorego za ręce, zarówno przy podnoszeniu go do siadu czy też przy próbie pionizacji. Najbardziej narażeni na złamania są chorzy z osteoporozą, wyniszczeni oraz pacjenci ze zmianami nowotworowymi, w tym przerzutami do kości.
Warto pamiętać, że w tej grupie chorych nawet zadziałanie siły o niewielkim natężeniu może spowodować uraz. Leczenie chorego ze złamaniem patologicznym jest trudne a czasem nawet niemożliwe.
Upadki
W przypadkach opieki nad osobami osłabionymi, z niedowładami czy też zaburzeniami równowagi zwiększa się ryzyko upadku chorego podczas pionizacji. Pacjent ciągnięty za ręce nie ma stabilnego podparcia w opiekunie a sama pozycja może wygenerować upadek. Należy pamiętać żeby zadbać o to by pacjent znajdował się blisko ciała opiekuna.
Zwiększone ryzyko powstania odleżyn
Zachowanie prawidłowej techniki podnoszenia zmniejsza ryzyko powstawania odleżyn. Pamiętajmy, że nie należy pociągać za skórę pacjenta, ponieważ wzrost tarcia pomiędzy skórą chorego a jego bielizną powoduje powstawanie ran.
Skutki błędnego postępowania dla opiekuna
Obciążania układu mięśniowo-szkieletowego u opiekuna
Praca przy chorym z ograniczoną mobilnością, bez użycia sprzętu ułatwiającego transfer oraz w nieprawidłowej pozycji ciała, może doprowadzić do obciążeń układu mięśniowo-szkieletowego, które skutkują urazami kumulacyjnymi i ostrymi kręgosłupa.
W sytuacji, gdy pacjent łapie opiekuna za szyje lub obejmuje w pasie, może dojść do dużych przeciążeń w odcinku szyjnym oraz lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa. Obciążenia te mogą prowadzić do mikrourazów we wspomnianych obszarach. Te zaś kumulując się mogą doprowadzić do zwyrodnień, ostrych urazów czy wręcz uniemożliwić poruszanie się i generować absencję w pracy.
W codziennych czynnościach takich jak przemieszczanie, czynności higieniczne i pielęgnacyjne ogromne znaczenie ma pozycja ciała przyjęta przez opiekuna. Należy przypomnieć, że w zależności od przyjętej pozycji ciała opiekuna dochodzi do obciążenia krążka międzykręgowego w kręgosłupie. Podnoszenie zaś ciężaru o wadze 50 kg generuje nacisk na krążek międzykręgowy o wartości aż 700-800 kg.
Pamiętajmy, że długotrwałe obciążenie kręgosłupa m.in. w odcinku lędźwiowym może stanowić zagrożenie zwyrodnieniami czy urazami ostrymi. Skutek jest oczywisty- to niezdolność do opieki nad chorym i długotrwała absencja w pracy.
Reasumując, aby wyeliminować skutki niewłaściwego transferu należy odpowiednio przygotować się merytorycznie, zadbać o zaopatrzenie w specjalistyczny sprzęt oraz przystosować pomieszczenia. Prawidłowy transfer chorego przyczynia się do poprawy ergonomii wykonywanych czynności oraz zmniejszenia ilości urazów wśród osób opiekujących się chorymi. Więcej na ten temat we wpisie https://winncare.pl/akademia/porady/zasady-prawidlowego-transferu-pacjenta/
