6 października w ramach w ramach projektu we współpracy z Gazetą Wyborczą „Pod dobrą opieką” odbył się webinar „Profilaktyka odleżyn. Jak poprawić jakość życia pacjentów długotrwale unieruchomionych?”. Prelekcję wygłosiła Pani Joanna Szwedo, która od ponad 25-lat pracuje jako pielęgniarka, jest wspaniałym pedagogiem społecznym i specjalistką w sprawach opieki paliatywnej. Podsumowujemy najważniejsze informacje dotyczące profilaktyki odleżyn i poprawy życia pacjentów pozostających przez długi okres w pozycji leżącej, które przekazała nam doświadczona pielęgniarka na co dzień związana z opieką długoterminową i paliatywną, głównie w domu chorego.
Kiedy mówimy o pacjentach długotrwale unieruchomionych
Długotrwale unieruchomiony pacjent to chory, który pozostaje w pozycji leżącej lub siedzącej i nie jest w stanie zmienić pozycji swojego ciała bez pomocy osoby trzeciej. Unieruchomienie może być wynikiem choroby postępującej, operacji, dysfunkcji układu nerwowego czy przyjmowania niektórych grup leków, a pacjentów tych łączą wspólne problemy – z układem krążenia, układem mięśniowym, moczowym czy pokarmowym. Najbardziej charakterystyczne są jednak powikłania skórne – odparzenia i odleżyny (zmiany niedokrwienne).
Co to jest odleżyna?
Odleżyna to nic innego jak miejscowa martwica tkanek, powstała w wyniku zaburzeń ukrwienia spowodowanych długotrwałym lub powtarzającym się uciskiem wywieranym na ciało chorego. Zagrożone powstaniem odleżyn są wszystkie miejsca, gdzie tkanka podskórna jest cienka. Pojawienie się zaczerwienienia czy zasinienia w miejscu zagrożonym powstaniem odleżyn powinno być już poważnym sygnałem ostrzegawczym. Często mamy już wtedy do czynienia z odleżyną I stopnia. W takiej sytuacji najważniejszym zadaniem jest zapobieganie ich pogłębianiu.
W miejscach, gdzie tkanka podskórna jest najcieńsza, nawet w ciągu jednej nocy mogą powstać zmiany odleżynowe.
Na czym polega profilaktyka odleżyn
Profilaktyka pomaga zapobiegać negatywnym skutkom powstawania odleżyn, zmniejszyć prawdopodobieństwo powikłań i utrzymać jakość życia pacjenta na jak najwyższym poziomie. W profilaktyce ważnym aspektem jest ocena stopnia ryzyka powstania odleżyn oraz pielęgnacja skóry za pomocą właściwych produktów pielęgnacyjnych. Musimy pamiętać również o odciążeniu tkanek, częstej zmianie pozycji i doborze właściwego materaca przeciwodleżynowego. Równie istotne jest zapewnienie substancji odżywczych poprzez właściwe odżywianie oraz suplementację.
Odciążenie ciała w profilaktyce odleżyn
Odciążanie ciała to niezbędny element profilaktyki i leczenia zmian niedokrwiennych. Przede wszystkim: chory absolutnie nie powinien leżeć ani siedzieć na zmianie odleżynowej. Specjalistyczne materace i poduszki przeciwodleżynowe ułatwiają rozłożenie ucisku miejscowego na większą powierzchnię. Dzięki temu nacisk na ranę jest mniejszy. Istotne jest także używanie pozycjonerów, które pomagają ułożyć pacjenta w pożądanej pozycji.
Systematyczna zmiana pozycji ciała powinna mieć miejsce co dwie godziny .Przede wszystkim pamiętajmy o prawidłowym przenoszeniu i podnoszeniu pacjenta. To właśnie mikrourazy skóry mogą przerodzić się w zmiany niedokrwienne. Z pomocą przychodzą tu podnośniki, które równomiernie rozkładają nacisk na powierzchnię skóry w czasie transferu pacjenta.
Materace, poduszki i pozycjonery
Poduszki i materace, na których unieruchomiony pacjent spędza właściwie całą dobę, są bardzo istotnym elementem profilaktyki odleżyn.
Osobom, które nie mogą poruszać się ani zmieniać pozycji zaleca się stosowanie materacy zmiennociśnieniowych. Wszystkie materace tego typu firmy Winncare posiadają pompę z systemem automatycznego i stałego obliczania ciśnienia pompowania dostosowanego do masy ciała pacjenta. Posiadają wbudowany alarm dźwiękowy i wizualny oraz zawór bezpieczeństwa CPR. CPR to funkcja szybkiego spuszczenia powietrza w sytuacji, kiedy niezbędne jest przeprowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Naprzemienna zmiana ciśnienia powietrza w komorach materaca zmieniając nacisk na poszczególne partie ciała, odciąża je. Powierzchnia materaca ulega ciągłym zmianom przez co minimalizuje ryzyko powstawania odleżyn oraz działa korzystnie w niwelowaniu już istniejących.
Pozycjonery Winncare są wypełnione mikrokulkami, które bardzo dobrze dopasowują się do kształtu ciała. Dzięki właściwościom termicznym zapewniają odpowiednią temperaturę skórze, chroniąc ją przed przegrzaniem czy poceniem.
Poduszki pozycjonujące natomiast pomagają utrzymać właściwą pozycję ciała, odciążając miejsca zagrożone odleżynami.
Pamiętamy, że odleżyny pociągają za sobą szereg problemów w każdej sferze życia. Są to głównie problemy:
- zdrowotne (pogorszenie ogólnego stanu, większe dolegliwości bólowe);
- natury emocjonalnej, psychicznej (zaburzenia snu, poczucie beznadziei, stany depresyjne);
- ekonomiczne (brak środków na gojenie ran, opatrunki i produkty pielęgnacyjne, suplementację odżywiania);
- społeczne (wycofanie z kontaktów z innymi, niechęć do rehabilitacji czy innych aktywności).
Dużym problemem może okazać się prawidłowe żywienie oraz suplementacja. Dbajmy, aby pacjent otrzymywał posiłki dostosowane do jego wieku i możliwości (może mieć np. problemy z przełykaniem czy gryzieniem), ale przede wszystkim takie, których spożycie będzie dla niego przyjemne. Istotne jest zapewnienie pacjentowi komfortowych warunków do jedzenia – w pozycji siedzącej, w miarę możliwości umożliwiającej samodzielne spożycie posiłku.
Zapraszamy do obejrzenia całego wykładu
https://www.facebook.com/WinncarePolska/videos/399733212337964
