Aktywność fizyczna osób starszych: poznaj jej zalety

Dlaczego aktywność fizyczna poprawia samopoczucie i jakość życia seniorów? Jakie formy ruchu są dla nich zalecane? Jakie schorzenia są przeciwwskazaniem do aktywności ruchowej? Dowiedz się, dlaczego warto zachęcać seniorów do ruchu.

Aktywność fizyczna osób starszych: zalety

Lista powodów, dla których warto się ruszać, jest naprawdę długa. Aktywność fizyczna minimalizuje zmiany w tkance kostnej i utratę masy mięśniowej. Poprawia koordynację ruchową, równowagę, wytrzymałość oraz sprawność funkcjonalną. Dodatkowo osoby, które są aktywne, wykazują mniejszą potrzebę opieki całodobowej, rzadziej wymagają rehabilitacji oraz częstych kontroli lekarskich. Co więcej, ruch ogranicza występowanie niesprawności u seniorów, a ta mocno rzutuje na jakość życia osoby starszej. W wyniku niesprawności osoba starsza traci swoją niezależność i staje się zależna od opiekuna, jednocześnie tracąc szansę na tzw. pomyślne starzenie się. Mobilność także koi ból spowodowany schorzeniami układu ruchowego, zmniejsza ryzyko występowania depresji (dowiedz się więcej o depresji u osób starszych) i demencji oraz łagodzi objawy wielu chorób przewlekłych. Skutki aktywności fizycznej można porównać do efektu domina: krótki trening pozytywnie wpływa na jeden aspekt, a ten prowadzi do następnego i do następnego... Podsumowując, aktywność fizyczna seniorów korzystnie wpływa na:

Jakość i długość życia
Samopoczucie
Zdrowie
Sprawność intelektualną i ruchową
Poprawę wydolności oddechowej
Poprawę odporności
Samodzielność
Poprawę wrażliwości na insulinę i tolerancji glukozy

Jednak aktywność fizyczna nie oznacza wyłącznie ruchu – to również zmiana nawyków, np. siedzącego trybu życia, który ma szkodliwy wpływ na zdrowie i samopoczucie osoby starszej. W jaki sposób? Przede wszystkim długotrwała pozycja siedząca utrudnia pracę układu oddechowego, ruchowego i krążenia oraz prowadzi do spadku wydolności fizycznej.

Aktywność fizyczna osób starszych: formy

Znając zalety aktywności fizycznej seniorów, czas na formy ruchu, które będą dla nich odpowiednie. Badania jasno pokazują, że nawet krótka aktywność fizyczna przynosi wymierne korzyści (poprawa nastroju i sprawności), dlatego aby utrzymać ten stan warto regularnie korzystać z różnych form ruchu, np. spaceru, nordic walking, gimnastyki, jogi, tańca, zajęć typu zdrowy kręgosłup, jazdy na rowerze, pływania. Każda aktywność jest lepsza niż jej brak i tę zasadę warto wprowadzić wszędzie, gdzie to możliwe, choćby wybierając schody zamiast windy.

Forma aktywności powinna sprawiać radość, dlatego powinna być dopasowana do preferencji seniora. Zmuszanie go do jazdy na rowerze czy pływania przyniesie zupełnie odwrotny skutek. Kluczem do sukcesu będzie regularność treningów, ich różnorodność oraz możliwość spędzenia czasu w towarzystwie innych osób (przebywanie z osobami w podobnym wieku pozytywnie wpływa na samopoczucie seniora oraz zmniejsza ryzyko występowania depresji). Warto, aby wybrane formy aktywności zawierały ćwiczenia aerobowe, wytrzymałościowe, rozciągające oraz poprawiające koordynację ruchową.

Aktywność fizyczna jest zalecana każdemu niezależnie od wieku, dlatego trening może wykonywać nawet senior po 80-tce, jeśli tylko czuje się na siłach. Ważne jednak, aby potrafił rozpoznać niepokojące sygnały i zgłosił je opiekunowi bądź lekarzowi, tj. duszność, zawroty głowy, zaburzenia rytmu serca, ból wieńcowy.

Dowiedz się więcej: Zespół poupadkowy – przyczyny, objawy i leczenie

Jakie są przeciwwskazania do aktywności fizycznej seniorów?

Lista przeciwwskazań jest krótka, ale należy się do niej stosować:

Tętniak aorty,
Znaczny stopień zwężenia aorty,
Komorowe zaburzenia rytmu powodowane przez wysiłek,
Wysokie ciśnienie tętnicze,
Krańcowa niewydolność krążenia,
Zaburzenia wywołane wysiłkiem,
Ostra infekcja,
Ciężka choroba w krańcowym stadium.

Dodatkowo warto pamiętać, że aktywność fizyczna podnosi ryzyko oksydacyjnego uszkodzenia mięśni spowodowanego zwiększeniem metabolizmu tlenowego.

Aktywność fizyczna to sposób na pomyślne starzenie się

Postępujący proces starzenia się ludności w Polsce jest już faktem. Mimo że w 2010 roku mediana wieku wynosiła 40 lat dla kobiet i 36 lat dla mężczyzn, według aktualnych szacunków w 2060 roku jej wartość będzie wynosiła już ponad 54 lata! Choć prognozy nie są łaskawe, fundamentalne znaczenie ma jakość życia seniorów, na którą wpływamy naszymi decyzjami.

Opiekujesz się osobą starszą? Zachęcaj ją do spacerów, wyjścia na basen, gimnastyki, nordic walking czy jazdy na rowerze – ważne, aby wybrana aktywność była dostosowana do możliwości seniora. Regularny ruch przynosi pozytywne efekty, które Twój podopieczny szybko zauważy!

Źródła:

Mazurek J., Szczygieł J., Blaszkowska A., Zgajewska K. Richter W., Opara J., 2014. Aktualne zalecenia dotyczące katywności ruchowej osób w podeszłym wieku. GERONTOLOGIA POLSKA, 2, 70-75