Formy wsparcia seniorów – przewodnik po dostępnych opcjach

• na jakich stronach internetowych warto szukać informacji na temat wsparcia osób starszych;
• gdzie szukać informacji na temat produktów refundowanych;
• jakie są dostępne formy opieki nad osobami starszymi.

Źródła informacji na temat wsparcia w codziennej opiece

• Senior.gov.pl. To rządowy portal, publikujący bieżące informacje o działających programach dla seniorów, projektach związanych z aktywizacją osób starszych czy oferujących im różne formy wsparcia. Warto śledzić aktualizacje na tym portalu, by orientować się, jakie programy działają obecnie i w których z nich można wziąć udział, by uzyskać wsparcie.
• Portal Ministerstwa Zdrowia. Strona MZ to źródło wiedzy w zakresie dostępnych form wsparcia. W zakładce Usługi dla obywatela znajdują się informacje o dofinansowaniu m.in. do protez, wózka inwalidzkiego, turnusu rehabilitacyjnego, o refundacjach leków, a także – o programach wsparcia w ramach likwidowania barier technicznych dla osób niepełnosprawnych.
• Strona Narodowego Funduszu Zdrowia. W zakładce Dla pacjenta znajdują się informacje o programach profilaktycznych, świadczeniach zdrowotnych oraz zasadach leczenia uzdrowiskowego. Co istotne, na portalu NFZ można także znaleźć listę organizacji pacjentów, oferujące wsparcie psychologiczne oraz merytoryczne, dotyczące konkretnego schorzenia. Na liście znajdują się, m.in. organizacje pacjentów chorób gastrycznych, urologicznych, diabetologicznych, onkologicznych, etc.

Formy opieki dostępne w Polsce

Usługi świadczone przez pielęgniarkę lub fachowego opiekuna

• Zatrudnienie pielęgniarki to zdecydowanie kosztowna opcja. Niewątpliwie oferuje osobie starszej profesjonalną opiekę i specjalistyczne wsparcie również w nagłych wypadkach. Pielęgniarka nie ma uprawnień lekarza, ale może wykonywać niektóre zabiegi medyczne, takie jak wykonywanie zastrzyków, zmiana opatrunków, podawanie leków.
• Zatrudnienie fachowej opiekunki, która posiada doświadczenie w opiece nad osobami starszymi. Może ona sprawować opiekę przez kilka godzin dziennie lub całodobowo. Opiekunka osób starszych nie ma takich samych uprawnień co pielęgniarka. W rezultacie nie może dawkować leków czy wykonywać żadnych medycznych zabiegów. Wie jednak, jak odpowiednio zaopiekować się seniorem, borykającym się ze schorzeniami i trudnościami w poruszaniu się. Wie, jak go aktywizować oraz jak organizować czas, posiłki i zajęcia, by pomagać podopiecznemu zachować zdrowie na dłużej.

• Wizyty pielęgniarki rodzinnej

  Pielęgniarka rodzinna (środowiskowa) to osoba, która jest profesjonalnie przygotowana do prowadzenia czynności opiekuńczych. Oznacza to, że ukończyła kurs lub studia z zakresu pielęgniarstwa rodzinnego i posiada odpowiednie doświadczenie. Może ona świadczyć opiekę pielęgnacyjną, diagnostyczną, leczniczą oraz rehabilitacyjną. Pielęgniarka rodzinna podpisuje umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, co oznacza, że jej opieka jest darmowa. Prawo do skorzystania z takiej formy wsparcia mają osoby niesamodzielnie lub obłożnie chore, wymagające wykonywania specjalistycznych czynności, jak zmiana opatrunku czy regularne zastrzyki. By uzyskać pomoc pielęgniarki środowiskowej, pacjent powinien zadeklarować wybór lekarza pierwszego kontaktu. Niezbędne jest także złożenie deklaracji wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Dokumenty do wypełnienia znajdują się na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia.

• Pielęgniarska opieka długoterminowa

  Natomiast pacjent obłożnie chory, który nie wymaga pobytu w szpitalu może zostać zakwalifikowany do pielęgniarskiej opieki długoterminowej. Dotyczy to najczęściej osób, które przez ponad 2 tygodnie wymagają takich świadczeń, jak: kroplowy wlew dożylny, zabiegi pielęgnacyjno-lecznicze w stomii, przetoce, odleżynach; karmienie przez zgłębnik i przez przetokę, płukanie pęcherza moczowego, pielęgnacja związana z rurką tracheotomijną, zakładanie i usuwanie cewnika. W zakwalifikowaniu chorej osoby do objęcia opieką pomoże pacjentowi lekarz pierwszego kontaktu oraz pielęgniarka środowiskowa.

• Prywatne domy opieki i DPS-y

  Gdy natomiast bliskie osoby seniora nie są w stanie zapewnić mu pełnego, całodobowego wsparcia, dobrym rozwiązaniem może okazać się prywatny dom opieki. Instytucja zatrudnia specjalistów – lekarzy, pielęgniarki, psychologów. Są w stanie zaoferować pacjentowi profesjonalną opiekę. Seniorowi, który wymaga opieki całodobowej lub nie jest w stanie funkcjonować samodzielnie, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej (DPS). Z zasady, taki DPS powinien znajdować się w miejscowości przez nią zamieszkiwanej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy czas oczekiwania na przydzielenie miejsca wynosi ponad 3 miesiące. Wówczas pacjent kierowany jest – za swoją zgodą lub zgodą opiekuna prawnego – do innej, najbliższej placówki. Więcej informacji o kosztach utrzymania i kryteriach dochodowych, związanych z opieką w DPS-ie, znajduje się na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.

• Domy Dziennego Pobytu

  Osoby starsze mogą korzystać także z tzw. Domów Dziennego Pobytu, odpowiedzialnych za organizowanie czasu i aktywizowanie seniorów przebywających na emeryturze lub rencie oraz osób niepełnosprawnych, niezdolnych do pracy. Najważniejsze cele takiej placówki, to aktywizacja społeczna, zaspokajanie potrzeb towarzyskich i kulturalnych. Ośrodki te organizują zajęcia służące utrzymaniu sprawności psychofizycznej a także zapewniają całodzienne wyżywienie. Podstawą do korzystania z usług Domu Dziennego Pobytu jest decyzja administracyjna wydana w oparciu o rodzinny wywiad środowiskowy. Opłatę za pobyt określa się na poziomie kosztów wyżywienia, odpowiadających kwocie stawki żywieniowej. Z ofertą Dziennych Domów Pobytu w całej Polsce można zapoznać się na stronie Domy Seniora.